طراحی مدل ریاضی بودجه ریزی در بخش عمومی-رویکرد استوار

بودجه شاهرگ حیاتی دولت ها است، زیرا دولت تمام فعالیت های مالی خود، اعم از کسب درآمد و پرداخت هزینه ها برای اجرای برنامه های متعدد و متنوع خود را در چارچوب قانون بودجه انجام می دهد، بنابراین بودجه آیینه تمام نمای همه برنامه ها و فعالیت های دولت بوده و نقش بسیار مهم وحیاتی در توسعه اقتصاد ملی ایفا می نماید.با توسعه وظایف دولت ها، پیچیده شدن محیط تصمیم گیری،افزایش سریع هزینه های دولتی وپیوند آن با وضعیت عمومی اقتصاد کشور، کنترل مخارج اهمیت خود را از دست داد و نیاز به بهبود در سیستم های برنامه ریزی، کنترل و مدیریت منابع بخش عمومی مطرح گردید.در چنین شرایطی اتخاذ تصمیمات کلیدی و استراتژیک دولت نیازمند بهبود روش ها و رویه های بودجه ریزی موجود است،بدین منظور از مسائل مهم در بودجه ریزی تعیین سیستم های پشتیبانی کننده تصمیم گیری است. با توجهبهاینکهدرحال حاضر تخصیصمنابعبهروشسنتیومبتنیبرتجربیاتواستدلالذهنینیرویانسانیانجام می-پذیردواستفادهازآنسببایجادنارضایتیاستوقابلیتتعمیمپذیریوانطباقریاضیندارد،لذاهدفازاین پژوهشاستفادهازتئوریریاضیجهتنزدیککردنکمیتوکیفیتاستدلالانسانیبهاستدلالریاضیاست،از این رو در این پژوهش به طراحی یک مدل ریاضی برای بودجه ریزی در بخش عمومیپرداخته شده است. از سوی دیگر از آنجایی که بودجه ریزی در دنیای واقعی با عدم قطعیت داده ها مواجه است وقوانین بودجه مبتنی بر پیش بینی هایی است که همواره با خطا و عدم قطعیت مواجه هستند و این خطاها در پیش بینی داده ها، در اندازه گیری و سنجش آن ها و همچنین پیاده سازی بودجه وجود داردو کمترین تغییرات در مقادیر پیش بینی شده موجب تردید در بهینگی و موجه بودن فضای قانون بودجه خواهد شد، بنابراینیافتن مدلی برای بودجه ریزی در بخش عمومی است که بتواند عامل عدم قطعیت را به نحوی لحاظ نموده که ضمن حفظ بهینگی و موجه بودن فضای تخصیص در قانون بودجه، انعطاف پذیری آن را نیز در اجرا تضمین نماید امری ضروری است. رویکردهای مختلفی برای لحاظ کردن اثر عدم قطعیت مطرح است که از آن میان، رویکرد بهینه سازی استوار در این پژوهش انتخاب شده است و مدل طراحی شده برای بودجه ریزی در بخش عمومی با استفادهاز مدل های استوار سویستر، بن- تال و نمیروفسکی و برتسیمس و سیم توسعه داده شده است.این مدل ها به نحوی طراحی شده اند که پاسخگوی برنامه ریزی های بلند مدت دولت ها بوده و از طرفی در برابر عدم قطعیت های موجود استوار باشد.